Uwaga na kleszcze!

Łagodniejszy klimat sprawia, że z roku na rok wyraźnie zwiększa się liczba kleszczy. Kleszcze mogą przenosić bardzo groźne choroby zakaźne. Jak ustrzec się przed nimi?

Ministerstwo Zdrowia opublikowało komunikat, w którym ostrzega przed kleszczami, które są jednym z najgroźniejszych dla człowieka naturalnych zagrożeń, występujących w naszym klimacie. Żyją one głównie w lasach, gęstych zaroślach, paprociach, na obszarach trawiastych oraz terenach zieleni miejskiej.

– Szczególnie przyciąga je ciepło, ruch powietrza oraz zapach potu – informuje Ministerstwo Zdrowia.

Po powrocie z miejsc, w których mogą występować kleszcze, należy dokładnie obejrzeć całe ciało i głowę. Kleszcze najczęściej można znaleźć tam, gdzie skóra jest najdelikatniejsza, czyli na rękach, nogach, głowie – na granicy włosów i za uszami, w zgięciach stawów, w pachwinach oraz fałdach skórnych.

Ukłucia kleszczy często prowadzą do powstania zmian skórnych o charakterze alergicznym, ropnym lub obrzękowym. Mogą one dawać różne objawy u ludzi w zależności od wrażliwości układu odpornościowego. Kleszcze – poprzez ukłucie – mogą przenosić bardzo groźne choroby zakaźne. W Europie do takich chorób należą borelioza i kleszczowe zapalenia mózgu.

Liczba zachorowań na boreliozę z roku na rok zdecydowanie rośnie. Pierwsze objawy chorobowe mogą pojawić się po około 10-14 dniach od ukłucia. Typowym objawem boreliozy są zmiany skórne w postaci pierścieniowatego rumienia wędrującego, który występuje u około 40 do 50% chorych. Typowy rumień ma średnicę przekraczającą 5 cm. Początkowo ma on kształt koła o średnicy 1-1,5 cm, które się powiększa, blednie od środka i zanika. Rumień nie zawsze jest widoczny. Czasami jest mylony ze śladem po ugryzieniu, otarciem lub uczuleniem. Jednak jeśli wiemy, że w tym miejscu ukuł nas kleszcz, wszelkie zmiany skórne powinny nas skłonić do szybkiej wizyty u lekarza. Na boreliozę nie ma szczepionki. Każde podejrzenie zakażenia należy skonsultować z lekarzem.

Z kolei do zakażenia wirusem kleszczowego zapalenia mózgu dochodzi w ciągu kilku pierwszych minut wysysania krwi przez kleszcza. Objawy pojawiają się po około 7-14 dniach od kontaktu z kleszczem i mają charakter grypopodobny oraz trwają przez tydzień. Przebieg choroby może być ciężki, niekiedy może prowadzić do kalectwa, a nawet śmierci. Zdarza się jednak, że zakażenie przebiega bezobjawowo. Podobnie jak w przypadku boreliozy, każde podejrzenie zakażenia należy skonsultować z lekarzem.

Jedynym skutecznym sposobem zapobiegania kleszczowemu zapaleniu mózgu i jego następstwom są szczepienia ochronne. Można je rozpocząć w dowolnej porze roku, jednak najlepiej zrobić to zimą lub wiosną, aby po przyjęciu dwóch dawek szczepionki uodpornić się jeszcze przed sezonem.

Aby uniknąć kontakt z kleszczami, należy przestrzegać kilku zasad:
• odpowiedni ubiór – czapka, długie spodnie, koszula lub bluza z długimi rękawami (przylegające do ciała lub zakończone ściągaczami) oraz zakryte buty,
• odpowiedni kolor ubrania – na jasnej odzieży łatwo zauważyć wędrujące kleszcze,
• unikanie spania w starych budynkach, w których przebywają udomowione zwierzęta,
• obozując na wolnym powietrzu, należy się upewnić, że roślinność wokół namiotu jest krótko przycięta,
• stosowanie repelentów – produktów odstraszających kleszcze, nanoszonych bezpośrednio na skórę lub odzież,
• szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu

Gdy zobaczysz na sobie kleszcza, powinieneś przystąpić do jego usunięcia. Jak to zrobić?
1. Przygotuj plastikową pęsetę i wodę utlenioną lub 40% alkohol do dezynfekcji. Alternatywą dla pęsety są miniaturowe pompki ssące, plastikowe „kleszczołapki” dostępne w aptekach. Uwaga! Metalowa pęseta może okazać się zbyt ostra i uciąć kleszcza, zamiast go złapać.
2. Chwyć kleszcza tuż przy skórze, za przednią część ciała i zdecydowanym ruchem pociągnij ku górze.
3. Dokładnie umyj ręce i zdezynfekuj miejsce ukłucia.
4. Obserwuj miejsce po ukłuciu. Jeśli wystąpi niepokojąca zmiana, skonsultuj się z lekarzem.

Pamiętaj! Nie można wykręcać kleszcza bezpośrednio palcami ani za pomocą substancji natłuszczających. To może spowodować zatkanie tchawek (narządu wymiany gazowej) kleszcza, a następnie jego wymioty, które przyśpieszają przedostanie się bakterii i wirusów do ciała ukłutego. Jeśli nie jesteś pewny, czy będziesz umiał właściwie usunąć kleszcza, zgłoś się do najbliższego punktu medycznego lub lekarza.

Źródło: Ministerstwo Zdrowia